İslam’da inşa edilen ilk mescit olan Kuba Mescidi ya da Mescid-i Kubâ, Medine’de yer almaktadır. Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret ederken konakladığı Kubâ’da inşa ettirdiği bu mescit, İslamiyet tarihinde oldukça önemli bir yerde. Çünkü Mescid-i Kubâ, Peygamber’in özel isteğiyle ve onun da bizzat çalışmalarıyla inşa edilmiştir. İslamiyet’in önemli yapılarından bir tanesi olan Küba Mescidi, Suudi Arabistan sınırları içerisinde yer alan Medine’de bulunuyor. Her Müslüman tarafından bilinen bu mescidin inşa edilme süreci ve sonrası birçok insanın ilgi duyduğu konulardan bir tanesi.
Cami olarak inşa dilen mescit, İslam’da inşa edilen ilk mescit olduğu için oldukça mühim. Kubâ olarak adlandırılan köy, Mekke yolu üzerinde ve Medine’ye 6 km mesafede bulunmaktadır. Köyün kuyuları ve hurma bahçeleri ile meşhur olduğu bilinmektedir.
Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret etmesi sonrasında büyüyen köy, şehrin mahallelerinden bir tanesi olmuştur. İslam tarihinde Küba köyünün yeri de oldukça önemlidir. Bununla birlikte burada inşa edilen mezkûr mescit, İslam tarihinin ilk mescidi olmasından dolayı Müslümanlar için oldukça değerlidir.
Hz. Muhammed ve İslam’a inanan kişiler Mekke’den Medine’ye göç etmek için yola çıktıktan 11 gün sonra Kubâ’ya varmıştır.
Amr bin Avf oğullarından bir tanesi olan Külsum bint Hidm’in evinde konaklayan Hz. Muhammed, Sa’d bin Heysem’in evinde ashabı ile çeşitli sohbetler etmiştir.
Hz. Muhammed ile birlikte Kubâ’ya gelen ilk muhacirler, Amr bin Avf’ın oğullarına ait olan hurma kurutma yerini mescide dönüştürmüştür. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed ise burayı genişletmiş ve Mescid-i Küba’yı inşa etmiştir.
Hz. Muhammed tarafından inşa edilen Mescid-i Kubâ ‘nın ilk biçimi kare şeklindeki bir düzlüğü çevreleyen dört duvardan ibaret idi. Kıblenin Mescid-i Aksa yönünden Kabê’ye çevrilmesi sonrasında Mescid-i Kübâ, Hz. Muhammed (sav) tarafından tekrar inşa ettirilmiştir. Yeniden inşa ettirilen mescide ön duvar ve duvara paralel olacak şekilde 7 sütun ve bunların üzerine bir tavan yapılmıştır.
Mescidi Kuba’nın güney kısmında Külsum bint Hidm ve Sa’d bin Heysem’in evleri yer almaktaydı. Bununla birlikte Sa’d in Heysem’in evinde yer alan bir kapı mescide açılmaktaydı.
İslamiyet tarihinde oldukça önemli olan bu ev, Müslümanlar tarafından ziyaret edilen yapılardan bir tanesidir.
Küba Mescidi, Hz. Muhammed’in çizimini bizzat yaptığı mescit olması bakımından oldukça önemli yapılardan biri. Bunu yanı sıra özgür bir ortamda yapılan bu yapı, umuma açık bir mescittir. Kur’an-ı Kerim’de “ilk günden takva üzerine kurulan mescid” (et-Tevbe 9/108) olarak ifade edilen mescidin Küba Mescidi olduğunu düşünülmektedir. Fakat bazı kaynaklarda Kur’an-ı Kerim’de geçen mescidin Mescid-i Nebevî olduğu da ifade ediliyor.
Çiziminin ardından yapımı sırasında da ilk taşını kendisi yerleştiren Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V.), Kuba Mescidi’nde namaz kılmayı umreyle eşdeğer görmüş ve şu sözlerle ifade etmiştir: “Kim güzelce hazırlanıp namaz kılmak için abdestli olarak Küba mescidine gider ve orada (iki rekat) namaz kılarsa bir umre yapmış gibi sevap kazanır” (Hadis-i Şerif). Bu hadis-i şeriften yola çıkarak Mescid-i Kubâ’nın İslam tarihi için önemi konusu da böylece daha iyi anlaşılabilir.
Hz. Muhammed (sav), Medine’de olduğu zaman çoğunlukla cumartesi, bazen de pazartesi günleri bu mescitte namaz kılardı. Bu günlerin yanı sıra Ramazan’ın 17. günü Hz. Muhammed, Mescid-i Kuba’ya gider ve namazını kılardı. Resul’ü Ekrem, mescit bünyesinde verilmekte olan Kur’an-ı Kerim derslerini denetler, kendisine yöneltilen sorulara çeşitli cevaplar verirdi.
Hz. Muhammed’in yapımına yardım ettiği bu mescit, aslında Müslümanların özgür bir ortamda yaptıkları ilk mescid olması sebebiyle de oldukça önemli. Çünkü namaz ne kadar hür bir şekilde eda edilirse o kadar ruha işler.
Ayrıca Mescid-i Kubâ’nın Hz. Muhammed’in namazlarını ilk defa cemaatle kılmaya başladığı yer olması düşünüldüğünde burayı ziyaret etmenin oldukça değerli bir hissiyat olduğunu söylemek mümkün.
İslam tarihinin ilk mescidi olan Kuba Mescidi’nin çizimini ve inşasını Hz. Muhammed (S.A.V.) bizzat kendisi yapmıştır. Ayrıca Hz. Peygamberin namazlarını ilk defa cemaatle kılmaya başladığı yerdir.
