İçindekiler
Arapça’da yeni doğan bebeklerin başındaki saça akika denir. Yeni doğan çocuk için kesilen kurbana o gün çocuğun saçının da tıraş edilmesinden dolayı akika kurbanı denilmiştir. Bu kurban Allah’a bir şükür ifadesidir. Akika, Arapça kökenli bir sözcüktür ve “anne ve babaya karşı gelmek, itaatsizlik etmek” anlamındaki “ukûk” kelimesinden türetilmiştir. Hz. Muhammed (S.A.V.) bu kelimeyi bu gelenek için pek sevmediğinden dolayı daha çok “itaat ve ibadet” anlamındaki “nesîke” kelimesini kullanmıştır. Yine de yaygın kullanımı bu şekilde olduğundan Hz. Peygamber de akika demiştir.
Hz. Muhammed (S.A.V.) torunu Hz. Hasan’ın doğumunda akika kurbanı olarak bir koyun kesmiştir ve kızı Hz. Fatıma’ya “Başını tıraş et ve saçının ağırlığı kadar gümüş tasadduk et” diye buyurmuştur.
Akika Kurbanı
Bir Cahiliye Dönemi geleneği olan Akîka ıslah edilerek İslam’a tam manasıyla uygun hâle dönüştürülmüştür. İslam’a aykırı olan kısımları ortadan kaldırılmıştır. Cahiliye döneminde Araplarca sadece erkek çocukları için akika kurbanı kesilirken İslamiyet ile birlikte kız çocukları için de akika kurbanı kesilmiştir. Ayrıca önceleri kesilen kurbanın kanı çocuğun başına sürülürken daha sonra Hz. Peygamber tarafından yasaklanmıştır. Yine doğan kız çocukları için de kurban kesilmesi Hz. Peygamber’in sünneti sayesinde olmuştur. Hz. Peygamber kız torunlarının saçlarını tıraş edip kurban kesmiş ve saçların ağırlığınca sadaka dağıtmıştır. Böylece yeni doğan çocuklar için kesilen akika kurbanı geleneği erkek kız fark etmeksizin tüm yeni doğanlar için uygulanır olmuştur. Ayrıca o gün ihtiyaç sahiplerinin de sevinmeleri sağlanmıştır.
Akîka kurbanının dini hükmü mubah ve sünnet olduğu yönündedir. Akika kurbanı farz değildir. Hanefilere göre akika kurbanı kesme mubahtır. Diğer mezheplere göre ise sünnettir. Akika kurbanı kurban bayramında kesilen kurbanların vasıflarıyla aynı olmalıdır. Herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Hz. Peygamber’in akika adağı olarak koyun kestiği rivayet edilir. Eti hakkındaki hüküm de kurban bayramındaki gibidir. Akika kurbanının etini anne baba dahil herkes yiyebilir.
Akika kurbanı yeni doğan çocuğun yedinci günü kesilmesi daha faziletlidir. Çünkü Hz. Peygamber’in sünneti o yöndedir. Eğer doğan çocuğun saçları yedinci gün kesilmezse on dördüncü veya yirmi birinci günleri de kesilebilir. Daha önce ya da daha sonra da kesilmesinde bir sakınca yoktur; bulûğ çağına kadar kesilebilmektedir. Kurbanın kesileceği gün çocuğun saçları da traş edilir. Çocuğun ismi yine bugün verilir. Hz. Peygamber’in sünnetinde olduğu gibi kesilen saçların ağırlığında gümüş ya da altın ihtiyaç sahiplerine dağıtılır. Akika kurbanında çocuğun saç kesme işini tıraşını baba, anne ya da başka biri yapabilir.
Tarihte ilk kurban ne zaman ve kim tarafından kesildi?
