Urumçi Katliamı 5 Temmuz 2009’da Çin’in asimilasyon, baskı, maruz kalınan ırkçılık ve zorlu çalışma şartlarını protesto eden Uygur Türklerinin üzerine ateş açmasıyla başladı. Barışçıl protestoları başlatan Shaoguan olaylarıydı. 3 gün sürdü. Çin medyasına göre 197 bağımsız araştırmacılara göre binlerce Uygur Türkü öldürüldü. Sayısız tutuklama gerçekleşti. 3 gün süren Urumçi Katliamı aslında 2010 yılının başlarına kadar büyük bir baskıyla devam etti. Şehir adeta bir açık hava hapishanesine dönüştü.
İçindekiler
Tarihler 5 Temmuz 2009’u gösterdiğinde Ugur Türkleri, Urumçi Halk Meydanı’nda toplandı. Meydanda toplanan Uygur Türklerinin çoğu çoğunluğu öğrencilerden oluşuyordu. Amaçları tamamen demokratik yollarla Çin’in uyguladığı baskı, sistematik asimilasyon çalışmaları ve zorlu çalışma koşullarını protesto etmekti.
Peki neden protestolar 5 Temmuz 2009 tarihinde başlamıştı? Çünkü 25-26 Haziran’da Guangdog eyalatindeki Shaoguan şehrindeki bir oyuncak firmasında zorla çalıştırılan 6 Uygurlu işçinin Çinli 2 kadına tecavüz ettiği iftirası atılmıştı. Bu iftiraların ardından firmada 50 Uygur Türkü vahşice öldürülmüştü. Öldürülen Uygur Türklerinin görüntüleri sosyal medyada yayınlanmıştı. Yapılan araştırmalarda devlet yetkilileri herhangi bir tecavüz girişiminin olmadığını dedikoduyu yayan kişinin tutuklandığını açıklamıştı. Öz topraklarında ötekileştirilen ve asimilasyona maruz kalan Uygur için toplanmışlardı.
Sakince süren protestolara Kazak, Kırgız ve diğer azınlıklar da katıldı. 5 temmuzda başlayan protestolar 3 gün sürdü. Bu durum protestoları durduramayan Çin’i rahatsız etti. İnternet yasaklandı. Telefon servisleri koparıldı. Sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Yabancı medya Urumçi’drn çıkarıldı. Urumçi’nin dünyayla irtibatını kestikten sonra bölgeye 20 bin Çin askeri gönderildi.
Çin askerleri sakince yaşadıkları bu zulmü protesto eden Uygurlar’ın üzerine ateş açtı. Yüzlerce genç, yaşlı, kadın, erkek ve çocık demeden Uygur Türkü bu ilk ateşte ne yazık ki hayatlarını kaybetti. Bir çok Uygur Türkü hapsedildi. Tutuklanan Uygur Türklerinden bir çoğu ise kayıplara karıştı. Onlardan bir daha haber alınamadı. Katliam bununla da son bulmadı. Adeta bir insan avına soykırıma dönüştü. Yüzlerce Uygur kamyonlara bir hayvanmışçasına yüklenip şehir dışına götürüldü ve orada acımasızca infaz edildi.
Urumçi Katliamı
Çin medyasına göre 197 kişi hayatını kaybetmiş, 1680 kişi yaralanmış ve 1434 kişi ise tutuklanmıştır. Çin medyasının doğru aktarmadığı aşikar. Buna rağmen o dönem yaşanan katliam, zorbalık ve baskınının büyüklüğü ortada. Urumçi Katliamı sonrasında ise şehir tamamen bir açık hava hapishanesine dönüşmüştür.
Daha güvenilir bağımsız uluslararası sivil toplum kuruşlarının raporlarına göre Urumçi Katliamında ölen Uygur Türkü sayısı 1000’in üzerinde. Kimi kaynaklarda ise 3000 olduğu aktarılıyor. Sadece olaylardan sorumlu tutulan 196 Uygur kurşuna dizilerek öldürüldü. O dönem şahitlerin aktardığına bakılırsa Urumçi Katliamında öldürülen Uygurların sayısı 10 binlere ulaştığı, tutuklananların sayısının ise 10 binleri aştığı sonucuna ulaşılabilir.
Sonuç olarak Çin devleti katliamın araştırılmasını reddettiği için 5 Temmuz 2009’da başlayan Urumçi Katliamında kaç kişinin öldürüldüğü, kaç kişinin tutuklandığı ve kaç kişinin kayıplara karıştığı sadece Çin arşivinde yer almaktadır.
“5 Temmuz Urumçi Katliamı Raporu-Katliamdan Soykırıma Giden Yol” isimli çalışma Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği tarafından yayımlandı. Urumçi Katliamı raporuna bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
Rumların soykırım girişimi “Kanlı Noel” ve Türklerin Erenköy Direnişi
