İslamiyet’te saygı ve dua ifade eden bazı dini terimler kısaltılarak kullanılır. Bu terimler (cc), (hz), (sav), (asv), (ra), (rh), (ks) ve (asm) gibi İslami kısaltmalardır. Dini terimler ya da İslami terimler sözlüğünde yerlerini almışlardır.
İçindekiler
Celle Celalühü (C.C.): Nedir? Kısaltması cc olan Celle Celalühu “yüce, ulu ve her türlü eksiklikten uzak olan” demektir. Arapça bir kelimedir. Allah’ın isimleri işitildiğinde ya da zikredildiğinde Allah’a saygı göstermek, yüceltmek, tanzim etmek için kullanılan bir tabirdir. Celal ismi ‘büyüklük, azamet, yücelik, ululuk” anlamına gelir. Celle ise ”Ulu oldu. Büyük oldu. Yüce oldu.” anlamına gelen bir fiidir. Öyleyse Celle Celaluh Türkçe anlamı tevhidi ve tenzihi göstermektedir. Bu nedenle sadece Allah’a mahsus kullanılan bir dini terimdir. Başka hiçbir şey için ”Celle Celalühü”’ gibi bir saygı ifadesi kullanılamaz.
Celle Şânuhû (C.Ş.): Ne demek? Şanı yüce olan demektir. Celle Celalühu yerine kullanılan bir islami terimdir. Yine sadece Allah’a mahsus hürmet ifadesidir.
Celle ve Alâ (C.A.): Türkçe anlamı azametli, büyük ve yüce olan demektir. Alâ kelimesi Türkçe’de “büyüklük, şeref, şan” anlamındadır. Yalnızca Allah için kullanılması doğru olan Celle Celalühü ve Celle Şanuhu tabirlerinin yerine kullanılabilir.
Azze ve Celle (A.C.): Türkçe’de aziz ve yücedir anlamındadır. Sadece Allah Teala için kullanılan bir saygı ifadesidir.
Teâlâ: Allah’ın lafzı zikredildiğinde “O yücedir” anlamında kullanılan bir saygı ve tazim ifadesidir. Arapça’da yükseldi demek olan “aliya” fiilinden türetilmiştir.
Hazret (Hz.): nedir? Hazret kelimesi sözlükte TDK’de “Yüce kabul edilen kimselerin adlarının başına saygı, övme, yüceltme amacıyla getirilen unvan” diyerek tanımlanmaktadır. Bu kelimenin sözlük anlamı “huzur” demektir. Yüceltmek, saygı göstermek için kullanılan bir ifadedir. Allah (C.C.)’nün sevdiği ve biz müminlerin saygı duyduğu zatlar için hazreti kelimesi kullanılır. Genellikle direkt büyük İslami şahsiyetler için isminin başına Hazret getirilerek kullanılmaktadır. Örneğin Hz. Muhammed (S.A.V.), Hz. Ali (R.a.). Önemli alimler için ise isim sonuna Hazretleri getirelerek, çoğaltma yapılarak söylenir.
Sallallahu Aleyhi ve Sellem (S.A.V.): S.a.v. kısaltması Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) için kullanılan “Salat ve selam olsun” anlamındaki bir duadır. Sadece Hz. Peygamber’e mahsus bir kısaltmadır. Arapça’da “selam” sözcüğü barış ve esenlik anlamındadır.
Aleyhissalâtü Vesselâm (a.s.v.): Allah’ın salat ve selamı onun üzerine olsun demektir. Peygamberler için kullanılmaktadır.
Aleyhis Selam (A.S. ya da ASM): A.s. ve asm kısaltması Aleyhisselam demektir. Aleyhis selam ise “selam onun üzerine olsun” anlamındaki bir saygı ifadesidir. Peygamberler için kullanılan dini kısaltmalar dandır.
Rahmetullahi aleyh (r.h.): hangi anlamda kullanılmaktadır? R.h. kısaltması ise ölen müminler için kullanılan “Allah Teâlâ’nın rahmeti üzerine olsun” anlamındaki bir duadır. Eshâb-ı kirâmdan sonraki din alimleri için söylenen bir ifadedir.
Radiyallahu anh (R.A.): anlamı nedir? R.a. kısaltması “Allah ondan razı olsun” anlamına gelen Radiyallahu anh duasının kısaltmasıdır. Din büyüklerinin adı zikredildiğinde kullanılmaktadır.
Kuddise Sirruhu (K.S.): ne anlama geliyor? Allah’ın sevdiği kullarından olan veliler ve evliyalar için kullanılan bir tabirdir. K.s. kısaltması yani Kuddise Sirruh “Allah sırrını mübarek etsin. Allah pak etsin” anlamına gelen bir duadır. Kuddise “mukaddes kılmak, temizlemek” demektir. Kaddesallahü sirruh ise çoğul halidir. (Allah onları pak etsin, sırlarını mübarek eylesin)
Aleyhimürrıdvân: ne demektir? Allah’ın rızası üzerlerine olsun demektir. Eshâb-ı kirâmdan (Peygamberimizin arkadaşları) söz edilirken kullanılır.
