Berceste ne demek? Farsça kökenli bir sözcüktür. “Üzere” ve “yukarı” anlamı taşıyan -ber eki ile “sıçramış, seğirtmiş” anlamına gelen ”ceste” sözcüklerinin birleşmesiyle türetilmiştir. Berceste kelimesinin sözlük anlamı “yukarı sıçramış, öne çıkmış” demektir.
Bu sözcük divan şairleri tarafından çok kullanılmaktadır. Bu nedenle bir divan edebiyatı terimidir. Bir edebiyat terimi olarak berceste; yapısı sağlam ve sanat değeri yüksek anlam taşıyan dize ya da beyitlere denilmektedir. Divan şairlerinin en dikkat çeken, en kolay hatırlanan ve en güzel dizeleri ya da beyitleri için berceste terimi kullanılmaktadır. Kullanımı daha çok “mısra-i berceste” şeklindedir. Bir şiir yahut divan eserindeki öne çıkan seçkin mısra, dize, beyit ya da kıta anlamına gelmektedir.
Mesela Baki’nin “Bâki kalan bu kubbede bir hoş sedâ imiş.” mısrası bir berceste mısra örneğidir. Şeyh Galip’in en bilien mısra-i bercestesi ise ”Takdirini terk eyle, takdir Hüda’nındır.” Örnekler çoğaltılabilir.
Berceste sözcüğü tüm bunlarla birlikte bir şiir veya bir fikri övmek için de “fikr-i berceste“, “şi’r-i berceste” gibi kalıplarla kullanılmaktadır.
Tevşih nedir?
